این جریان مدیر پروژه شدن برنامه نویس ها در ایران حکایتی بس طولانی دارد که در این پست قصد مختصر بررسی در این باب را دارم . قبل از شروع بحث موردنظر لازم می بینم نظر خودم را در مورد لزوم مدیر پروژه در پروژه های توسعه نرم افزار عرض کنم : به نظر بنده در 90% پروژه های توسعه نرم افزار در ایران نیازی به نقشی با نام مدیر پروژه نیست زیرا این پروژه ها دارای خصوصیات یک پروژه واقعی نیستند که نیازی به مدیریت پروژه باشد : مثلا به مدیر پروژه بودجه اختصاص داده نمی شود که او بتواند Cost Management بکند یا بتواند نیروی کار مورد نیاز را استخدام بکند و یا … . به طوری کلی مدیر پروژه ای که در اینگونه پروژه ها فعالیت می کند دارای مجوز و اختیارات لازم نیست : یعنی عملا Iron Triangle پروژه در دستان او نیست . البته علاوه بر اینکه مالکان شرکت او را محدود کرده اند , او وظایف یک مدیر پروژه را نیز انجام نمی دهد . برای مثال یک شرکت آگهی زده است که :
به یک مدیر پروژه نرم افزاری حاذق نیازمندیم با شرایط ذیل :
- توانایی کامل طرح ریزی کامل پروژه
- توانایی مدیریت
- توانایی برنامه نویس با زبان #C
کاملا از شرایط درخواستی معلوم است کسی که قرار است این کارها را انجام بدهد اسمش مدیر پروژه نیست (البته با توجه به تعاریف انیستیتو PMI ) . در ایران انتظار میرود که مدیر پروژه کل پروژه را طرح ریزی و طراحی کند . یعنی او عملا کار تحلیل گر و طراح را انجام می دهد . بلی بنده قبول دارم که مدیر پروژه باید توانایی طرح ریزی داشته باشد ولی نه تحلیل و طراحی محصول در بعد فنی و تکنیکی مثلا استخراج Class Diagram ؟ ! بلکه او در سطح مدیریت باید طرح ریزی نماید : Road Map پروژه را مشخص کند , ریسک های پروژه را معلوم بکند و … .
انتظار بعدی این است توانایی مدیریت داشته باشد : خوب خیلی خوب است ولی توانایی مدیریت یعنی اینکه تقسیم وظایف برعهده او خواهد بود . مدیریت منابع انسانی (HR) تقسیم وظایف نیست . (مثلا از او انتظار میرود که وظایف برنامه نویسان را در هر ساعت مشخص کند) .
توانایی برنامه نویسی که فکر نکنم نیازی به توضیحات اضافی باشد . یعنی او همانند یک برنامه نویس در کنار زیردستان خویش باید بتواند برنامه نویسی بکند .
قابل نتیجه گیری است : کسی که 4 سال برنامه نویسی کرده باشد بهتر و مستعد تر برای کار کردن در چنین محیطی نسبت به فردی است که مدرک PMP دارد و یا تحصیلاتی در زمینه مدیریت دارد. یعنی عملا در راس پروژه ها از برنامه نویس ها استفاده می کنیم . البته قابل ذکر است که این برنامه نویس ها که به جای مدیر پروژه قرار می گیرند حتما از تجربه و توانایی فنی بالایی برخوردار هستند ولی باز برنامه نویس هستند .
حکایت اینکه برنامه نویس مدیر پروژه می شود دقیقا مانند حکایت دندانپزشک شدن سلمونی ها در قدیم بود :
قدیم چیزی به عنوان دندونپزشک وجود نداشت؛ همون سلمونیها دندون ملت رو هم میکشیدن (ظاهرا این رسم خارج ایران هم بوده). وضعیت مدیریت پروژه الان رو به وضعیت دندونپزشکی اون زمان تشبیه کرده بود. الان کسایی مدیریت پروژه میکنن که کار اصلیشون چیز دیگهایه و مدیریت پروژه هم میکنن، فقط چون کسی نیست که بهتر از اونها این کار رو بکنه. از نظر اون باید این حوزه کاری خیلی پیشرفت کنه و تبدیل به حرفهای مستقل بشه.
به نقل از نادر خرمی راد
هم اکنون طبق گفته بالا ما مدیر پرژه نداریم بلکه سلمونی ها و یا برنامه نویس ها دارند اینکار رو برای ما انجام می دهند . منتهی تنها دلیلی که باعث می شود که یک برنامه نویس احساس مدیر پروژه بودن بکند چیزی نیست جز Halo Effect . یعنی طرف به عنوان برنامه نویس خیلی موفقه و به همین دلیل یک هاله نوری او را احاطه می کنه که می تواند به عنوان مدیر پروژه کار کند و بدین گونه می شود که برنامه نویس مدیر پروژه می شود .
اما و اما اخطار به مالکان شرکت ها : من قصد ندارم عرض بکنم که پروژه خود را به دست برنامه نویس ها ندهید , (بنده به عنوان برنامه نویس , مدیریت پروژه هم کرده ام ) , پروژه را به دست برنامه نویس های با تجربه بدهید و منتظر عواقب خوب و بد آن نیز باشید مثلا امکان دارد عین سلمونی های قدیمی , دندون را طوری بکشد که پروژه درجا به دیار باقی بشتابد . یک مدیر پروژه واقعی می داند که در موقع شکست پروژه باید جوابگو باشد (ولی برنامه نویس چی ؟) یک مدیر پروژه می داند که باید در شرایط بحرانی چه کاری انجام دهد (برنامه نویس چی ؟) یک مدیر پروژه توانایی مدیریت منابع را دارا می باشد (یک برنامه نویس چی ؟) و در کل کار و تخصص مدیر پروژه در حوزه مدیریت پروژه است ولی برنامه نویس در حوزه توسعه پروژه که در واقع سطح بندی متفاوتی دارند .
قصد من از نوشتن چنین موضوعی فقط این بود که عرض کنم لزوما نیاز نیست (که اصلا نیاز نیست ) برنامه نویس مدیرپروژه شود . برنامه نویس باید در حوزه فنی و تخصصی توسعه نرم افزار روز به روز رشد کند ولی نه اینکه هدف او این باشد که روزی مدیر پروژه شود فقط در حوزه فنی . و امیدوارم که سلمونی هایی که دندون ها را می کشند فقط و فقط سر ملت را اصلاح کنند و شاهد مدیران پروژه با تحصیلات مربوط به مدیرت پروژه نرم افزاری و غیر نرم افزاری در صنعت توسعه نرم افزار باشیم .
یاشیاسیز
پاسخ دادن به SHAMS لغو پاسخ